مطالعه بیمارگرهای قارچی و شبه قارچی خاکزاد عوامل مرگ گل های زینتی در شهرستان شیراز

گل ها و گیاهان زینتی، نه تنها در محیط های خارج از محل زندگی بلکه در داخل محیط های مسکونی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردارند. همچنین در سال های اخیر صادرات گل و گیاهان زینتی زمینه های بسیار مناسبی را در امر کارآفرینی و ارزآوری فراهم کرده است. از طرفی بیماری پژمردگی این گیاهان و پوسیدگی ریشه و طوقه آن ها سال هاست که به طور گسترده در شهرستان شیراز وجود دارد، لذا به-دلیل اهمیت این گیاهان و نگهداری مناطق گل کاری شده موجود در سطح شهر شناخت بیماری های آن ها امری اجتناب ناپذیر می نمود. به منظور بررسی بیمارگرهای قارچی و شبه قارچی در این گیاهان، نمونه برداری طی سال های 1390 و 1391، از گیاهان بیمار در مناطق مختلف و گل خانه های شیرازکه علائم پژمردگی، پوسیدگی ریشه و طوقه داشتند انجام گرفت و عوامل قارچی و شبه قارچی از ساقه، ریشه و طوقه گیاهان آلوده جداسازی و شناسایی شدند، که در بین این عوامل ، عوامل بیماری زای گیاهان زینتی که به میزان بیشتری جداسازی شدند، شامل گونه های fusarium solani، f. oxysporum، f. equiseti، f. culmorum، f. compactum، f. armeniacum، f. proliferatum، f. acuminatum، f. polyphialidicum، f. graminearum، fusarium sp.، pythium aphanidermatum، p. pyrilobum، p. deliense، p. oligandrum، p. rostratum، p. irregulare، pythium. sp.، phytophthora nicotianae، cylindrocarpon destructanse و گونه های rhizoctonia solani و r. spp. دو هسته ای بودند که از نظر بیماری زایی نیز بررسی و تعداد گیاهان مرده محاسبه شد. علاوه بر اثبات بیماری زایی این گونه های قارچ بر روی گیاهانی که جداسازی از آن ها صورت گرفته بود، دامنه میزبانی r. solani ag2, ag4 ، pythium pyrilobum ، p. rostratum، fusarium solani، f. proliferatum، f. polyphialidicum، f. compactum و fusarium sp. بر روی گیاهان زینتی مختلف مشخص شد. نتایج بدست آمده در این بررسی نشان داد r. solani ag2 و سپس ag4 دامنه میزبانی وسیع تری نسبت به دیگر قارچ های بیمارگر دارند، همچنین درصد گیاهان مرده توسط این دو بیمارگر نسبت به بقیه بیمارگرها بالاتر بود. دو گونه pythium pyrilobum و p. rostratum در گیاهانی که از طریق بذر تکثیر می شوند بیمارگر مهمی نیستند، درحالی که این دو بیمارگر در گل های شمعدانی موجود در سطح شهر به طور جدی خسارت ایجاد کردند. در جداسازی گروه های آناستوموزی ریزوکتونیا از خاک و مواد آلی، 27 جدایه از این قارچ از خاک و 11 جدایه از مواد آلی جداسازی شد که بیشترین فراوانی مربوط به r. solani ag4 بود. جداسازی از خاک و مواد آلی نشان داد که خاک و مواد آلی می-توانند منبعی برای آلودگی گیاهان زینتی به قارچ ریزوکتونیا باشند. در مطالعه ی اخیر عوامل قارچی و شبه قارچی بیماری زای گیاهان زینتی که به میزان بیشتری جداسازی شده بودند بررسی شدند و گونه های rhizoctonia spp.، fusarium spp.، cylindrocarpon destructans، pythium spp. و phytophthora nicotianae به عنوان عوامل بیماری زای گیاهان زینتی در شهرستان شیراز معرفی شدند. همچنین در این بررسی rhizoctonia solani با گروه های آناستوموزی ag2و ag4 به عنوان مهمترین بیمارگر گیاهان زینتی در شیراز معرفی شد.